Vraag

2 mei 2022
Profielfoto van Anja Verwoerdt
Advies en training interprofessioneel samenwerken

“Hoe ervaar jij als jeugdhulp professional de organisatiecultuur-verschillen ('zo doen we het hier eigenlijk altijd') in de samenwerking met onderwijs? Zoals onderliggende waarden, overtuigingen, impliciete afspraken in werkwijze en prioriteiten?”

Toelichting

Deze vraag maakt deel uit van een veldonderzoek voor een boek dat ik schrijf over de invloed van organisatiecultuur in onderwijs en jeugdhulp op interprofessioneel samenwerken.

Motivatie

Bij het uitwerken van het thema wil ik zo goed mogelijk aansluiten bij vragen van professionals. 

Werkgebied

Freelance. Advies en training in onderwijs en jeugdhulp. Thema interprofessioneel samenwerken. 

Profielfoto van Marion Heijmans
Ambulant gezinsbegeleider

Wat mij opvalt is dat scholen hun zorgplicht klassikaal uitwerken. Er blijven hoge verwachtingen aan de zelfredzaamheid van leerlingen en aanpassing aan de reguliere schoolcultuur. Als het niet lukt is er een maatwerkklas waar ze tijdelijk naartoe kunnen. Uiteindelijk moeten ze toch weer de klas in om in herhaling te vervallen omdat het hen niet lukt te blijven concentreren bijv. Als het zich herhaalt ontstaat vaak een motivatieprobleem bij de leerling en lopen ze leerachterstand op. Om vervolgens toch naar het speciaal onderwijs gestuurd te worden. Na een lange weg van frustraties.
Passend onderwijs vind ik daarom iets wat veel beter uitgewerkt zou moeten worden in richtlijnen per diagnose of problematiek.

Veranderingen in de programma's of methodieken van de schollen zijn gericht op de reguliere leering. Leerlingen met diagnoses komen daardoor ook vaker in de problemen en het kost tijd en frustraties om dit te verbeteren.

Aan jeugdhulp worden buddys gevraagd, (ook in het speciaal onderwijs) om meerdere uren aanwezig te zijn in de klas bij de leerling. Soms dagelijks. Dat vind ik vreemd. Dat kan niet de bedoeling zijn van jeugdhulp waar ingezet wordt op zelfredzaamheid van kin en gezin. Niet op langdurige begeleiding.

Profielfoto van Bart Lamers
Netwerkregisseur HG

Iedere professional heeft sterke eigen overtuigingen gebaseerd op opleiding en werkveld. Probleem wat ik tegenkom is dat de professional op basis van deze overtuigingen ook meent te weten wat de andere professional uit het andere werkveld zou moeten doen. Onderwijsprofessionals gaan jeugdhulp adviezen geven en jeugdhulpprofessionals gaan onderwijsadviezen geven. Dit levert juist moeilijkheden op in complexe situaties, wanneer samenwerking gericht op het kind en de ouders sterker gewenst is. De professionele overtuiging en gedrevenheid bedreigt dan de interprofessionele samenwerking.

Profielfoto van JP de Groot
Wijkteammedewerker

Tja, wat bij mij meteen opkomt is de vraag: wat is professioneel? In essentie kun je daar al van spreken als iemand betaald wordt voor wat hij doet. In de praktijk wordt er echter veel meer betekenis aan professionaliteit gegeven. Wat precies hangt af van bijvoorbeeld vakgebied, maar ook van de organisatie waarin gewerkt wordt. Dit betekent dat professioneel bijna net zo veel betekenissen heeft als dat er werkers zijn, gegroepeert in clubjes zoals organisaties.
Bij interprofessioneel samenwerken is, denk ik, de grootste ingewikkeldheid om elkaar te begrijpen en in verbinding te bliven. En omdat ieder een eigen referentiekader heeft (professioneel dus, maar eigenlijk allround) is er kans op miscommunicatie. Als je daarnaast ook nog eens beseft dat er allerlij factoren meespelen als bijvoorbeeld (eigen) belangen en (persoonlijke) onzekerheden dan wordt het er niet makkelijker op. Als ik daar even bij stilsta dan verbaas ik me dat het zo vaak goed gaat. tegelijk wil je ook niet weten hoe vaak we ongemerkt langs elkaar heen kletsen en werken.

Maar goed, wat in mijn ogen belangrijk is, is bescheidenheid en presentie. Als een professional zijn eigen referentiekader met bescheidenheid weet toe te passen dan is er ruimte voor de ander. Als het van twee of meer kanten komt dan ontstaat er een soort flow met elkaar. Als de verschillende partijen ook nog eens in staat zijn om present aanwezig te zijn en met een bepaalde luchtigheid de klus proberen te klaren dan komt het wel goed.

Het is in mijn ogen dus niet zozeer de cultuur die bepalend is, maar de mate waarin een medewerker zich eraan vasthoud/zich er vrij in en omheen beweegt. Waarbij de culturen waarin er sterk aan het volgen van regels en procedures wordt gehecht het de medewerker natuurlijk wel extra moeilijk maken.

Profielfoto van Mink de Vries
Ervaringsdeskundige

Cultuurverschillen tussen organisaties en mensen zijn niet erg, zolang het gemeenschappelijke en overstijgende doel de richting aangeeft waar je samen, en voor de jeugd, naar toe wil.
( Mink de Vries, werkzaam in Jeugdwelzijn en Onderwijs, aanjager, bestuurder, en ervaringsdeskundige)